Του Βασίλη Ταλαμάγκα
Το 2009, όταν ανέλαβε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Αχμέτ Νταβούτογλου εισήγαγε
την έννοια των μηδενικών προβλημάτων ως μέρος της ευρύτερης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Επρόκειτο για μια φυσική αντανάκλαση της φράσης του Κεμάλ «ειρήνη στο σπίτι, ειρήνη στον κόσμο». Στο πλαίσιο της εξωτερικής της πολιτικής, η Τουρκία ανέλαβε την ευθύνη να εγκαθιδρύσει έναν τέτοιο χώρο στη γειτονιά της. Γενικότερα, η θεωρία των μηδενικών προβλημάτων αρνούνταν το «πάγωμα» οποιουδήποτε προβλήματος και υποστήριζε την ακούραστη αναζήτηση συμβιβαστικών λύσεων, καλλιεργώντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης
και αμοιβαίας κατανόησης.Κάποια στιγμή ο Νταβούτογλου μπήκε στο περιθώριο και τα πράγματα άλλαξαν.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια προωθεί μια διαφορετική πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων από αυτήν που ακολουθεί αλλού, παίζοντας ως χαλαρός παίκτης σε χώρες όπως η Σερβία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία και ως ισλαμική δύναμη ή πολιτιστικό σημείο αναφοράς σε χώρες όπου υπάρχουν σημαντικές τουρκικές ή μουσουλμανικές μειονότητες, όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία.
Η Άγκυρα γνωρίζει καλά την έκκληση που εγείρει η ένταξη στο ΝΑΤΟ σε ορισμένους τομείς και εκμεταλλεύεται σοφά τη διπλή ταυτότητά της ως πρώην οθωμανικής δύναμης και μέλους της Ατλαντικής Συμμαχίας.Από την άποψη της ισορροπίας των επιρροών, η Τουρκία παίζει ένα προσεκτικό παιχνίδι μέσω της διεθνούς συνεργασίας.
Στην πραγματικότητα ο στόχος της είναι να διατηρήσει την ταυτότητα μιας κοινότητας που σχετίζεται με τους ιστορικούς δεσμούς. Ταυτόχρονα, η Άγκυρα έχει γίνει μια σημαντική πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων στις συγκεκριμένες χώρες, δημιουργώντας οικονομικές σχέσεις μέσω του εμπορίου. Το εμπόριο μεταξύ της Τουρκίας και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχει αυξηθεί σχεδόν δέκα φορές σε λιγότερο από είκοσι χρόνια – από 364 εκατ. ευρώ το 2002 σε 3 δισ. ευρώ το 2017.
Τα Βαλκάνια για την Τουρκία είναι σαφώς εδάφη κεντρικού στρατηγικού ενδιαφέροντος, σύμφωνα με τη φιλοσοφία Ερντογάν, ο οποίος θέλει να θυμίζει διαρκώς ότι εκείνα τα εδάφη παλαιότερα ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.Αυτό είναι ένα νέο σχέδιο με σαφή μακροπολιτικά χαρακτηριστικά. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία έχει κέντρο χάραξης μακροπολιτικής. Άραγε, η Ελλάδα έχει;